آیا کیست تخمدان سرطانی است؟
کیست تخمدان چیست و چگونه ایجاد می شود؟
بیشتر کیست های موجود در تخمدان بخشی از چرخه ماهانه خانم ها به شمار می آیند.
کیست تخمدان چیست؟ چگونه به وجود می آید و درمان می شود؟
کیسه های کوچک پر از مایع است که در تخمدان رشد می کنند و در اکثر موارد وجود آنها بی ضرر است اما بعضی از آنها باعث ایجاد مشکلاتی مثل پارگی، خونریزی و یا درد، در فرد می شوند و در برخی موارد هم حتماً باید جراحی شوند.این کیست ها در بین خانمها امری شایع است که ممکن است در تمام سنین با آن روبرو شوند. بیشتر کیست ها خوش خیم و سرطانی نیستند و نیاز به درمان ویژه ای ندارد و معمولاً در طول چند هفته از بین می روند. البته کیست های بدخیم نیز ممکن است به صورت سرطان تخمدان بروز کنند. این بیماری نیز بیشتر در سنین باروری اتفاق می افتد و زمانی مشکل ساز می شود که از بین نرود و بزرگتر شود. در این حالت است که باعث ایجاد درد میَشود. این نوع کیست میتواند نشانهای از سرطان باشد که البته بسیار نادر است. احتمال ایجاد این سرطان با بالا رفتن سن بیشتر میشود.
چگونه به وجود کیست تخمدان پی ببریم؟
در صورتی که مشکلی برای تخمدان شما ایجاد شود شما زیر شکمتان احساس فشار، نفخ، ورم و درد میکنید. درد آن میتواند آرام و یا سخت باشد و نیز میتواند در مقطعی ایجاد شده و سپس از بین برود.گاهی اوقات کیست نیاز به درمان فوری دارد. در صورتی که این علائم را مشاهده نمودید با پزشک خود مشورت کنید:
درد در هنگام مقاربت جنسیدرد در اطراف شکم یا لگن
دوره های قاعدگی نامنظم و درد مزمن در طول دوره
درد لگن پس از ورزش یا فعالیت شدید
تهوع و استفراغ
ناباروری
سوزش سر دل
مشکلات کنترل ادرار
در برخی موارد هم پزشکان به کمک آزمایش لگن به کیست میرسند. پزشک از شما درباره دردتان و علائم دیگر میپرسد. همچنین ممکن است سونوگرافی تخمدان تجویز نماید.
انواع کیست تخمدان بیشتر کیستها فانکشنال هستند و بخشی از چرخه ماهانه به شمار میآیند و عبارتند از:
کیست فولیکول
تخمدانها معمولاً در ماه یک تخم آزاد میکنند. این تخمها عموماً در یک کیسه کوچک به نام فولیکول رشد میکنند. زمانی که تخم آماده شد، فولیکول باز میشود و آن را آزاد میکند. اگر این کیسه باز نشود، کیست فولیکول ایجاد میگردد. این نوع کیست معمولاً بین یک تا سه ماه وجود دارد و سپس از بین میرود.کیست جسم زرد
زمانی که تخم آزاد میشود، فولیکول خالی منقبض گشته و برای تخم بعدی آماده میشود. در این حالت زمانی کیست ایجاد میشود که فولیکول بسته شده و مایعات درون آن جمع گردند. گاهی کیست جسم زرد در چند هفته مرتفع میشود اما گاهی ممکن است رشد کیست باعث ایجاد درد و خونریزی گردد.کیستهایی که در نزدیکی زمان یائسگی به وجود میآیند نیاز به جراحی دارند چرا که ممکن است نشانهای از سرطان باشند. جراح ممکن است فقط کیست را خارج کرده یا این که به طور کلی تخمدان را خارج نماید، این موضوع به نوع کیست و تشخیص پزشک بستگی دارد.
کیست غیر عملکردی
تخمدان برخی خانمها کیستهای فراوانی تولید میکند. در چنین شرایطی سندرم تخمدان پلیکیستیک ایجاد میشود که باعث سخت باردار شدن خانمها میگردد. برخی دیگر از کیستهای غیرفعال میتواند در اثر سرطان ایجاد شود که از جمله آن میتوان به کیستهای تخمدانی اشاره کرد که عموماً بعد از یائسگی در خانمها ایجاد میشود و میتوانند سرطانزا باشند. در خانمهای جوان احتمال ایجاد این نوع کیست بسیار کمتر است.درمان کیست تخمدان:
پزشکان معمولاً در این مواقع قرصهای ضد بارداری را تجویز مینمایند. هورمونهای موجود در قرص باعث از بین رفتن کیست نمیشوند اما میتوانند از ایجاد کیستهای بیشتر جلوگیری کنند.برخی کیستها نیاز به عمل جراحی دارند. این موضوع شامل کیستهایی میشود که بزرگ هستند، از بین نمیروند و باعث ایجاد علائم گوناگون میگردند. کیستهایی که در نزدیکی زمان یائسگی به وجود میآیند نیاز به جراحی دارند چرا که ممکن است نشانهای از سرطان باشند. جراح ممکن است فقط کیست را خارج کرده یا این که به طور کلی تخمدان را خارج نماید، این موضوع به نوع کیست و تشخیص پزشک بستگی دارد.
انواع جراحی کیست تخمدان:
لاپاراسکوپی: این نوع جراحی برای کیستهای کوچک انجام میشود. پزشک در این جراحی یک برش کوچک بالا و یا زیر شکم ایجاد میکند. در این حالت نیازی به خوابیدن و استراحت شبانگاهی در بیمارستان نخواهد بود.لاپاراتومی: این نوع جراحی برای کیستهاییست که ممکن است سرطانی باشند. در این حالت باید برش بیشتری بر روی بدن ایجاد شود.
منبع: پرسش و پاسخ های عمومی مشاوره پزشکی مرکز مشاوره تبیان